دکتر محمد علی زارعیان، پزشک متخصص طب سنتی و استادیار دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، در گفتگو با خبرآنلاین می‌گوید: به ریزش ترشحات از مغز به سمت حلق، «نزله» و از سر به سمت بینی، «زکام» (سرماخوردگی) گفته می‌شود که می‌تواند ناشی از سردی یا گرمی باشد که هر کدام درمان خاص خود را دارد. به نوعی که با ترشحات رقیق، همراه با سوزش و خارش بینی، چشم، دهان و احساس گرمی در ناحیه سینوس‌ها بروز کند، زکام گرم و آنکه با ترشحات غلیظ و تغییرات شدید صدا و گزش زبان در زمان خوردن غذا و سنگینی زیاد در ناحیه سر و سینوس‌ها ظاهر شود، اصطلاحا به زکام یا نزله سرد معروف است.
چه کنیم تا خلط، پشت حلق جمع نشود؟
این متخصص با اشاره به اینکه نحوه و روش خوابیدن در طی زکام به کاهش تجمع و غلظت خلط پشت حلق کمک بسزایی می‌کند می‌گوید: از خوابیدن به پشت اجتناب کنید و در زمان شدت علایم به گونه ای سر را روی بالش بگذارید که ترشحات خلطی از بینی خارج شود و به پشت حلق راه پیدا نکند. عدم خروج خلط پشت حلق سبب تغلیظ و چسبندگی بیشتر آن به مجاری تنفسی شده و موجب بدبو شدن فضای دهان و حفره بینی و در نهایت عفونت می‌شود.
در صورت تجمع فضولات مغزی در مجرای بینی با استفاده از سرم شستشو حتما به خروج آن اقدام کنید. این کار ۲ تا ۴ بار در روز توصیه می‌شود. ضمن اینکه فین کردن باید با ملایمت انجام شود چون احتمال ورود ترشحات چرکی به مجاری گوش به خصوص در کودکان وجود دارد.
راهکاری برای رفع گرفتگی بینی
استحمام با آب نیم گرم و تنفس بخار آب در کسانی که همراه با ترشحات، خارش و سوزش مجرای بینی و دهان دارند بسیار مفید است. استنشاق هوای مرطوب از طریق دستگاه بخور در تسکین گرفتگی بینی و گلودرد نیز موثر است و بخور بابونه و مرزنجوش می‌تواند در کوتاه کردن دوره بیماری و کاهش علایم مفید باشد. همچنین عادت به شانه کردن و خاراندن سر نیز می‌تواند به التیام این علایم کمک کند.
برای پیشگیری از بروز سردرد و کوتاه شدن دوره سرماخوردگی بهتر است تا زمانی که ریزش ترشحات ادامه دارد از مصرف داروهایی که باعث بند آمدن ترشحات می‌شود اجتناب کنید. ضمن اینکه استفاده از میوه‌های آبدار خصوصاً هندوانه و خربزه به دلیل دارا بودن ترکیبات آلرژیک باعث افزایش علایم زکام و نزله در افراد مستعد می‌شود.
در این مواقع جلوی عطسه را بگیرید!
در ابتدای بروز علایم سرماخوردگی، زیاد خوابیدن به ویژه در طی روز، بعد از خوردن غذا و استحمام مضر است، مگر اینکه ترشحات رقیق و اندک باشد. اما در زمان فروکش علایم، خوابیدن به بهبود علایم کمک زیادی می‌کند. این متخصص در خصوص زیان عطسه در ابتدای بروز زکام و نزله می‌گوید: عطسه‌های مکرر موجب تشدید التهاب و احتقان مجرای تنفسی می‌شود و بهتر است از ایجاد عطسه با استفاده از ترکیب روغن بنفشه و بادام جلوگیری کرد.
کسانی که زیاد به سرماخوردگی دچار می‌شوند باید در زمان تندرستی فعالیت بدنی منظم داشته باشند تا با کمک به گردش خون و ایجاد تعریق در بدن از شدت علایم و تکرار بروز بیماری کاسته شود.
