پژوهشی جدید هشدار می‌دهد استفاده کودکان پیش از ۱۳ سالگی از گوشی‌های هوشمند و شبکه‌های اجتماعی می‌تواند آسیب‌های جدی به سلامت روان آن‌ها وارد کند. این مطالعه که در نشریه علمی «توسعه انسانی و قابلیت‌ها» منتشر شده، نشان می‌دهد کودکانی که پیش از سن ۱۳ سالگی به گوشی‌های هوشمند دسترسی پیدا می‌کنند، بیشتر در معرض افکار خودکشی، اختلال در تنظیم هیجانات، کاهش عزت نفس و گسست از واقعیت هستند؛ اثراتی که به‌ویژه در میان دختران بیشتر دیده شده است.
پژوهشگران این نتایج را با بررسی داده‌های به‌دست‌آمده از نظرسنجی از حدود ۲ میلیون نفر در ۱۶۳ کشور جهان به دست آورده‌اند. یافته‌ها نشان می‌دهد استفاده زودهنگام از گوشی، به‌ویژه به‌دلیل دسترسی به شبکه‌های اجتماعی، اختلال در خواب، تجربه آزار و اذیت‌های مجازی (cyberbullying) و تضعیف روابط خانوادگی، می‌تواند تاثیرات منفی چشمگیری داشته باشد. تارا تیاگاراجان، نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «این نتایج مستلزم اقدام فوری برای محدود کردن دسترسی کودکان زیر ۱۳ سال به گوشی‌های هوشمند است. همچنین نیازمند تدوین قوانین دقیق‌تری در مورد فضای دیجیتالی است که کودکان در معرض آن قرار می‌گیرند.»
در حالی‌که مطالعات پیشین عمدتاً بر ارتباط گوشی‌های هوشمند با اضطراب و افسردگی تمرکز داشته‌اند، این پژوهش جنبه‌هایی کمتر بررسی‌شده مانند تنظیم هیجانات و عزت نفس را مورد بررسی قرار داده و نتایج مهمی به‌دست آورده است. البته، همان‌طور که تیاگاراجان اشاره می‌کند، این پژوهش بر مبنای گزارش‌های خوداظهاری شرکت‌کنندگان انجام شده و اطلاعات آن به‌صورت مستقل راستی‌آزمایی نشده است. همچنین نمی‌توان دقیقاً نوع استفاده از گوشی که منجر به این نتایج شده را مشخص کرد.
برخی از روان‌شناسان اجتماعی و نویسندگان حوزه تربیت کودک، از جمله جاناتان هایت، پیشنهاد می‌کنند کودکان تا ۱۶ سالگی نباید از شبکه‌های اجتماعی استفاده کنند. هایت در کتاب پرفروش خود با عنوان «نسل مضطرب: چگونه بازسیم‌کشی دوران کودکی باعث همه‌گیری بیماری‌های روانی شده است»، بر ارتباط میان شبکه‌های اجتماعی و اختلالات روانی تاکید می‌کند.
مشکل اما تنها به تصمیم یک والد محدود نمی‌شود. حتی اگر والدینی تصمیم بگیرند که تا سن خاصی به فرزند خود گوشی ندهند، باز هم فرزندشان ممکن است در محیط‌های اجتماعی مانند اتوبوس مدرسه یا رویدادهای فوق‌برنامه با این تکنولوژی‌ها مواجه شود. بنابراین، پژوهشگران تاکید می‌کنند که حل این مسئله نیازمند راه‌حل‌های اجتماعی و سیاست‌گذاری عمومی است. والدین می‌توانند در انتخاب مدارسی که سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تری نسبت به استفاده از گوشی دارند، دقت کنند یا از مدارس فرزندان خود بخواهند سیاست‌های موثرتری در این زمینه اتخاذ کنند. اما همان‌طور که تیاگاراجان هشدار می‌دهد، والدین به‌تنهایی نمی‌توانند بار این مشکل را به دوش بکشند و باید صدای خود را در مباحث مربوط به قانون‌گذاری دیجیتال بلندتر کنند.
اگر شما قبلاً به فرزند خود اجازه داده‌اید که قبل از ۱۳ سالگی از گوشی استفاده کند، نگران نباشید. گرینبرگ می‌گوید: «اگر نگران هستید اما هیچ نشانه‌ای از علائم اضطراب، کاهش عزت نفس یا بی‌ثباتی هیجانی در فرزندتان نمی‌بینید، هنوز هم می‌توانید با او گفت‌وگو کنید و توضیح دهید که برخی افراد با این مسائل دست‌وپنجه نرم می‌کنند. مهم است که به آن‌ها اطمینان دهید در صورت نیاز، منابع حمایتی وجود دارد و می‌توانند همیشه به شما مراجعه کنند.»
اگر متوجه این علائم در فرزند خود شدید، توصیه می‌شود با یک متخصص سلامت روان دارای مجوز تماس بگیرید. از سوی دیگر، والدینی که احساس می‌کنند دادن گوشی به فرزندشان تصمیم مناسبی نبوده، نباید از تغییر مسیر بترسند. گرینبرگ می‌گوید: «نگران نباشید که دیگر نمی‌شود به عقب برگشت. اگر فکر می‌کنید تصمیم قبلی برای کودک یا خانواده‌تان مناسب نبوده، تغییر مسیر اشکالی ندارد.»
او پیشنهاد می‌کند والدین به گزینه‌هایی مانند استفاده از ابزارهای نظارتی، جایگزینی گوشی هوشمند با گوشی ساده یا حذف اپلیکیشن‌ها و ویژگی‌های خاص فکر کنند. گرچه ممکن است کودکان واکنش مثبتی به این تغییر نشان ندهند، اما اگر والدین معتقدند این کار به نفع فرزندشان است، باید آن را انجام دهند. یکی از روش‌های موثر برای گفتگو با فرزند در این زمینه، استفاده از زبان همدلانه است. به‌عنوان مثال، والدین می‌توانند بگویند: «وقتی گوشی هوشمند را برایت خریدیم، اطلاعات زیادی درباره تاثیر آن روی نوجوانان نداشتیم. حالا تحقیقات بیشتری انجام شده و دانشمندان و پزشکان هشدار می‌دهند که ممکن است برای سلامت روانی‌ات مضر باشد. ما تصمیم داریم تغییراتی ایجاد کنیم چون می‌خواهیم بهترین شرایط را برایت فراهم کنیم.»
گرینبرگ تاکید می‌کند که والدین باید در برابر ناراحتی یا مقاومت فرزندشان همدل باشند و بدانند که حتی بزرگسالان هم همیشه با تغییر عادت‌ها به‌راحتی کنار نمی‌آیند. او توصیه می‌کند والدین از تجربیات شخصی خود درباره تلاش برای کاهش استفاده از گوشی‌های هوشمند صحبت کنند تا پیوندی انسانی‌تر ایجاد شود و کودک احساس کند تنها نیست.
در نهایت، اگر فرزند شما هنوز گوشی هوشمند ندارد، بهترین فرصت برای گفتگو با سایر والدین و ایجاد توافق جمعی برای به تعویق انداختن آن است. تصمیم به دور نگه‌داشتن کودکان از گوشی‌های هوشمند در سنین پایین، می‌تواند یکی از خردمندانه‌ترین تصمیمات والدین در دنیای دیجیتال امروز باشد.
