کمیته دائمی کنوانسیون بین‌المللی رامسر هفته گذشته در نشست پنج روزه‌اش که از یکم تا پنجم بهمن به میزبانی سوییس در شهر گلاند برگزار شد، ۳۱ شهر را به فهرست شهرهای تالابی عضو این کنوانسیون معتبر محیط زیستی اضافه کرد که نام بابل نیز در این بین دیده می‌شود.
بابل از مازندران، کیاشهر از گیلان و گندمان از چهارمحال و بختیاری سه شهری هستند که به جمع شهرهای تالابی جهان اضافه شدند تا دروازه‌های جدیدی برای فعالیت‌های رونق‌بخش حوزه گردشگری مبتنی بر طبیعت و محیط زیست به روی آن‌ها باز شود.
مازندران طبق آمارهای شرکت آب مطنقه‌ای مازندران ۸۷۸ قطعه آب‌بندان دارد که از نظر تقسیمات شهرستانی بیشترین سهم از این تعداد سازه‌های بومی مهار آب با ۲۰۷ قطعه متعلق به شهرستان بابل است. یعنی نزدیک به یک‌چهارم آب‌بندان‌های مازندران که عرصه‌های جذاب و منحصربه‌فرد آبی را تشکیل می‌دهند در بابل قرار دارد. طبق این آمارها مجموع مساحت آب‌بندان‌های شهرستان بابل نیز سه هزار و ۶۲۷ هکتار است.
این سازه‌های بومی مهار آب که دهه‌ها پیش برای تامین آب کشاورزی تبدیل شدند، اکنون به عنوان بسترهای اثرگذار و شاخص در حوزه محیط زیست و زیستگاهی برای انواع پرندگان و آبزیان، عاملی برای ثبت بابل در فهرست شهرهای تالابی جهان و پیوستن این شهر به مهم‌ترین و معتبرترین معاهده جهانی حوزه محیط زیست یعنی کنوانسیون بین‌المللی رامسر شده‌اند.
پیوستن بابل به «کنوانسیون رامسر» می‌تواند با یک برنامه‌ریزی درست میان‌مدت و درازمدت، این شهرستان را با توجه به جاذبه‌های تاریخی و طبیعی‌اش وارد مسیر شکوفایی اقتصاد گردشگری کند. وجود بناهای تاریخی متعدد از ادوار مختلف، محله‌های تاریخی زیبا با ساختار و معماری بومی، طبیعت زیبا و منحصربه‌فرد در فاصله‌ای نزدیک با شهر بابل و در حاشیه شهرها و روستاهای اطراف، پویایی بازارهای قدیمی و پرمخاطب، ظرفیت هنری و فرهنگی بسیار بالا برای برپایی رویدادهای فرهنگی با توجه به وجود هنرمندان شاخص و اثرگذار، برخورداری از فرهنگ غذایی مستقل و دارای ظرفیت برندسازی و زنده ماندن آیین‌ها و رسوم بومی در برخی روستاهای این شهرستان، فرصت‌های مناسب و جذابی هستند که زیر سایه جهانی شدن بابل به واسطه وجود آب‌بندان‌ها و تالاب‌های متعدد می‌توانند بابل را در مسیر رونق گردشگری قرار دهند.
گام نخست در این زمینه تدوین برنامه‌ای هدفمند با محوریت گردشگری متکی بر محیط زیست و برجسته‌سازی عرصه‌های تالابی بابل از سوی مدیران شهر و مسئولان شهرستان است. هرچند که تا کنون نیز در این زمینه گام‌هایی مانند برگزاری جشنواره «اوتی‌تی» برای شکوفه‌های نیلوفر آبی در تالاب حیدرکلا برداشته شد، اما با پیوستن بابل به جمع شهرهای تالابی جهان، تعریف برنامه‌های متعدد مرتبط و تدوین تقویم سالانه رویدادهای فرهنگی و گردشگری ضروری است.
در نخستین گام پس از پیوستن بابل به جمع شهرهای تالابی جهان، برپایی نخستین نمایشگاه عکس تالاب‌های بابل نیز تدارک دیده شد. نمایشگاهی که از دیروز -۹ بهمن- در موزه گنجینه بابل گشایش یافت و تا ۱۱ بهمن با شعار «تالاب‌ها برای آینده مشترک ما» برپا خواهد بود.
البته تحقق شکوفایی فرصت‌هایی که پیوستن بابل به کنوانسیون رامسر می‌تواند برای این شهرستان ایجاد کند، به گام‌هایی فراتر از این رویدادها نیاز دارد. تعریف بسته‌های گردشگری با در نظر گرفتن جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی بابل توسط فعالان حوزه گردشگری، در نظر گرفتن مشوق‌های مناسب برای جذب تورها، فراهم کردن زیرساخت‌های استاندارد حداقلی پذیرش گردشگران و ایجاد ارتباط با فعالان گردشگری و دفاتر خدمات مسافرتی کشورهای همسایه نیز بخشی از الزامات بهره‌برداری مناسب از این فرصت جهانی برای بابل هستند.
نکته مهم دیگر در این مسیر، رعایت ضوابط اصولی حفاظت از عرصه‌های محیط زیستی به ویژه آب‌بندان‌ها و تالاب‌های بابل است. سنبل آبی که به شیطان آبی نیز شهرت دارد در سال‌های اخیر آب‌بندان ۴۰ هکتاری آغوزبن بابل را با چالش جدی مواجه کرده و برخی آب‌بندان‌ها و تالاب‌های دیگر این شهرستان نیز از چالش‌های محیط زیستی دیگری رنج می‌برند. با پیوستن بابل به جمع شهرهای تالابی جهان، ضرورت توجه به مسائل محیط زیستی بیشتر از گذشته حائز اهمیت است.
بابل به پشتوانه تالاب‌ها و آب‌بندان‌های پرتعداد و زیبایی که دارد فرصت متفاوت و مناسبی برای تبدیل شدن به یک شهر شاخص در گردشگری طبیعت‌محور را به دست آورده و اگر مسئولان این شهر و شهرستان نخستین گام‌های بهره‌برداری از این فرصت را با برنامه‌ریزی و ایجاد تعامل با فعالان گردشگری داخلی و خارجی درست بردارند، مسیر شکوفایی اقتصاد گردشگری این شهرستان متحول خواهد شد.
* اشکان جهان‌آرای – روزنامه‌نگار
