آیا تا به حال نقاشی «مرد ماهیگیر پیر» را دیدهاید؟ اگر دیده باشید احتمالا در نگاه اول به نظر بیاید که تنها یک مرد در تصویر است، اگرچه که دو مرد دیگر نیز در نقاشی وجود دارند که دیدن آنها به یک نگاه تیزبین و البته آینه نیاز دارد.
نقاشی «مرد ماهیگیر پیر» (the old fisherman) از تیودار سانت وری کاسکا (tivadar csontváry kosztka) که در نگاه نخست ساده و بیپیرایه به نظر میرسد، پیرمردی ماهیگیر را با عصا در دست و در پس زمینه اش خط ساحلی را نشان میدهد. در سمت چپ این مرد، دریا آرام است و نشانههایی از یک روستا به چشم میخورد؛ در حالی که در سمت راست، دریا متلاطمتر است و چندین کارخانه دیده میشود که دود و آلودگی در هوا پخش میکنند.
این اثر، «پیچشی پنهان» در دل خود دارد. منتقدان هنری خیلی زود دریافتند که اگر آینهای را در سمت چپ نقاشی قرار دهیم و چهره پیرمرد را بازتاب دهیم، تصویری از مردی نیکوکار در حال دعا نمایان میشود که نماد خیر است.
در مقابل، اگر آینه را در سمت راست چهره قرار دهیم، بازتاب آن چهرهای شیطانی را نشان میدهد که به تعبیر منتقدان، تجسم شیطان است (همانطور که در تصاویر زیر نشان داده شده است).
به نظر میرسد که تیودار سانت وری کاسکا در این اثر قصد داشته که بر دوگانگی ذات انسان تأکید کند؛ این امر که انسان هم بذر نیکی را در دل دارد و هم بذر شر را.
تیودار سانت وری کاسکا (۱۸۵۳–۱۹۱۹) نقاش اهل مجارستان بود که در سبک اکسپرسیونیسم فعالیت میکرد و از اعضای جنبش هنر آوانگارد قرن بیستم به شمار میرفت. او در اصل داروساز بود، اما در آستانهی سیسالگی رویایی دید که در آن به او گفته شد روزی به نقاشی نامدار تبدیل خواهد شد. او از آن پس، عهد بست تا هر طور شده سرنوشتش را محقق کند. با این حال، کوستکا در زمان حیات خود چندان مورد توجه همعصرانش قرار نگرفت و شهرت اصلیاش را پس از مرگ به دست آورد. آثار او اکنون بخشی از گنجینه ملی مجارستان به شمار میروند.