آیا می‌دانستید که بیش از یک‌سوم مردم دنیا به نوعی از کبد چرب متابولیک (MASLD) مبتلا هستند؟ پژوهش‌های تازه نشان می‌دهد که این بیماری نه‌تنها با سبک زندگی بی‌تحرک و تغذیه ناسالم مرتبط است، بلکه با روند پیری نیز وارد یک چرخه‌ی معیوب می‌شود.
در این چرخه، سلول‌های کبدی پیر می‌شوند و شروع به ذخیره چربی، ترشح مواد التهابی و ضعیف شدن می‌کنند. در عین حال، تجمع چربی و التهاب در کبد هم روند پیری را تسریع می‌کند! نتیجه‌اش چیست؟ کبدی که نه‌تنها کوچک‌تر و ضعیف‌تر می‌شود، بلکه در پاکسازی قند و چربی از بدن نیز ناکام می‌ماند.
در افراد مسن، سلول‌های کبدی اغلب نشانه‌هایی از پیری مانند کاهش میتوکندری و بزرگ شدن هسته دارند. این تغییرات موجب افزایش چربی‌سازی در کبد و تداوم التهاب می‌شود. سلول‌های دفاعی کبد (ماکروفاژها) هم به‌جای کمک، خود به عامل تشدیدکننده التهاب تبدیل می‌شوند.
پیری کبد فقط روی چربی اثر نمی‌گذارد؛ بلکه باعث کاهش توان ترمیم پس از آسیب و مقاومت به انسولین نیز می‌شود. به‌بیان ساده‌تر، کبد پیرتر، چاق‌تر و بیمارتر می‌شود.
راه چاره چیست؟
پژوهشگران در حال بررسی داروهایی هستند که بتوانند سلول‌های پیر مضر را از بین ببرند. به این داروها “سِنولیتیک” می‌گویند. آزمایش این داروها روی موش‌ها، کاهش چربی کبد، کاهش التهاب و بهبود حساسیت به انسولین را نشان داده است.
از طرفی، روش‌هایی مثل ورزش منظم، کاهش کالری دریافتی و تغذیه سالم می‌توانند روند پیری کبد را کند کنند، سطح چربی آن را کاهش دهند و قدرت ترمیم را افزایش دهند.
پیام ساده برای همه ما:
اگر می‌خواهید کبدتان دیرتر پیر شود و سالم بماند:
- ورزش کنید (حداقل ۳۰ دقیقه در روز)
- چربی شکمی را کاهش دهید
- مصرف قند و غذای فرآوری‌شده را کم کنید
- و از همه مهم‌تر، به بدنتان گوش دهید!
کبد شما قلب سوخت‌وساز بدنتان است. مراقبش باشید.
