پیام رئیس‌جمهوری برای کاهش دو درجه دمای محیط، نشانگر نگاه درست و راهبردی دولت به بحث مدیریت صحیح مصرف و توجه به توسعه پایدار و حفاظت از محیط زیست است.
بحث مدیریت و مصرف بهینه انرژی از سال‌ها قبل در کشور مطرح و اولین گام‌ها در دولت ششم با تشکیل دفتری در وزارت نفت با عنوان بهینه‌سازی مصرف انرژی برداشته شد. سپس در دولت‌های هفتم و هشتم اصلاح الگوی مصرف انرژی پیگیری و برنامه‌ای تحت عنوان «دولت سبز» در قالب لایحه بودجه سال‌های ۸۲ و ۸۳ به تصویب رسید. این برنامه که بعدها تبدیل به قانون شد شامل مدیریت منابع انرژی، آب و کاغذ و دیگر مصارف در دستگاه‌های دولتی بود.
اینکه آقای رئیس‌جمهوری مردم را به صرفه‌جویی و بلکه جلوگیری از هدر رفت انرژی دعوت کرده و پایه‌گذار این پویش شده‌اند، حائز اهمیت است. اما در کنار و برای به نتیجه رسیدن آن، بخش‌های مختلف دولت می‌بایست نسبت به مسأله صرفه‌جویی اقدامات و سیاست‌های لازم را در پیش بگیرد. دولت خود بزرگ‌ترین مصرف کننده است و صرفه‌جویی را باید از خود آغاز کند و مسأله مدیریت مصرف در دستگاه‌های دولتی و حکومتی را سامان دهد؛ که خوشبختانه مسعود پزشکیان به این مهم هم توجه نشان داده‌اند.
بر اساس «قانون دولت سبز» که بعدها سازمان حفاظت‌محیط زیست دستورالعمل‌های آن را هم ابلاغ کرد، دستگاه‌های دولتی موظف بودند از طریق هوشمندسازی موتورخانه‌ها، مدیریت مصرف خودرو و همینطور مدیریت هوشمند مصرف برق و هوشمندسازی سیستم برق داخل ساختمان‌ها، این برنامه را اجرایی کنند. همینطور در بحث آب، بازچرخانی آب و استفاده از شیرهای هوشمند در دستور کار قرار گرفت. موضوع مصرف کاغذ خوشبختانه با اجرای دولت الکترونیک بسیار کاهش داشته است.
روشن است که عمل به قانون دولت سبز در دولت‌های مختلف دچار فراز و فرودها و وقفه‌هایی شد و به همین دلیل همچنان نیاز به پیگیری این رویکرد و سیاست در دستگاه‌های دولتی و حکومتی و کل بخش‌هایی است که از بودجه عمومی استفاده می‌کنند.
در برخی کشورهای دنیا تا ۳۰ درصد هزینه‌های جاری دولت را با مدیریت سبز کاهش داده‌اند و مصرف انرژی و آب و کاغذ را بهینه‌سازی و از این طریق به وضعیت محیط زیست کمک کرده‌اند.
تجربه اقدامات و طرح‌هایی که با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان، معاونت علمی- فناوری، وزارت نفت و سازمان حفاظت‌محیط زیست در دولت‌های یازدهم و دوازدهم انجام شد، نشان داد که همچنین اصلاح الگوی مصرف، بهینه‌سازی مصرف انرژی و موضوع دولت سبز می‌تواند از منابع درآمدی دولت هم بشود و اهرمی برای اشتغالزایی باشد.
حال در شرایطی که از ناترازی‌های جدی سخن می‌گوییم اگر مردم ببینند دولت موضوع را جدی می‌گیرد و از خود شروع می‌کند حتماً همراهی می‌کنند؛ چون مسأله آینده ایران است. بنابراین امیدوارم با همان جدیتی که آقای رئیس‌جمهوری از مردم دعوت کردند، با یک نگاه سختگیرانه کل مجموعه حاکمیت و تمام دستگاه‌هایی که از بودجه عمومی دولت استفاده می‌کنند برنامه مدیریت سبز را به اجرا بگذارند.
در کنار این رویکرد باید استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر بویژه انرژی خورشیدی و مطالعات فناورانه و سرمایه‌گذاری در این زمینه گسترش یابد؛ اقداماتی که در کوتاه مدت و میان مدت می‌تواند ثمربخش و اثرگذار باشد.
*رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست
