علاقه‌مندان به چای و شکلات حالا دلیلی علمی برای ادامه این عادت خوشایند خود دارند؛ چرا که نوشیدن روزانه چای یا مصرف تکه‌ای شکلات تلخ می‌تواند به سلامت قلب کمک کند. پژوهشی که توسط دانشگاه ساری در بریتانیا انجام شده و در ژورنال اروپایی «پیشگیری از بیماری‌های قلبی» منتشر شده است، نشان می‌دهد ترکیباتی طبیعی به نام «فلاوان-۳-اُل‌ها» (flavan-3-ols) می‌توانند فشار خون را کاهش داده و عملکرد عروق خونی را بهبود بخشند.
نقش فلاوان-۳-اُل‌ها در کاهش فشار خون
این ترکیبات مفید در مواد غذایی رایجی چون کاکائو، چای، سیب و انگور یافت می‌شوند. بر اساس داده‌های جمع‌آوری‌شده از ۱۴۵ آزمایش کنترل‌شده تصادفی، محققان دریافته‌اند که مصرف منظم فلاوان-۳-اُل‌ها منجر به کاهش قابل توجه فشار خون می‌شود؛ به‌ویژه در افرادی که دارای فشار خون بالا یا نزدیک به حد بحرانی هستند. به گفته پژوهشگران، تأثیر این ترکیبات در برخی موارد با نتایج داروهای کاهش‌دهنده فشار خون برابری می‌کند.
منابع غنی از فلاوان-۳-اُل
از جمله غنی‌ترین منابع این ترکیبات می‌توان به شکلات تلخ، چای سبز و سیاه، پودر کاکائو، سیب و انگورهای قرمز یا بنفش اشاره کرد. هر فنجان چای سبز بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ میلی‌گرم از این ماده مفید را در خود جای داده و شکلات تلخ نیز بسته به درصد کاکائوی آن، بین ۱۰۰ تا ۶۰۰ میلی‌گرم در هر ۱۰ گرم را فراهم می‌سازد. پودر کاکائوی طبیعی نیز یکی از متمرکزترین منابع فلاوان-۳-اُل به شمار می‌رود.
فراتر از فشار خون: تقویت سلامت عروقی
مزایای این ترکیب‌ها تنها به کاهش فشار خون محدود نمی‌شود. یافته‌ها نشان داده‌اند که فلاوان-۳-اُل‌ها به بهبود عملکرد «اندوتلیوم» کمک می‌کنند؛ لایه نازک و حساس داخلی رگ‌ها که نقش کلیدی در سلامت کلی قلب و عروق دارد. جالب اینکه این بهبود حتی در شرایطی حاصل شده که فشار خون تغییری نداشته است؛ موضوعی که نشان از اثرگذاری وسیع‌تر این ترکیبات بر سیستم گردش خون دارد.
بهترین نوع شکلات برای سلامت قلب
شکلات تلخ با درصد کاکائوی بالا (حداقل ۷۰ درصد) از غنی‌ترین منابع فلاوان-۳-اُل به شمار می‌رود و می‌تواند تا ۶۰۰ میلی‌گرم از این ترکیب مفید را در هر ۱۰ گرم تأمین کند. در مقابل، شکلات شیری مقدار بسیار کمتری (معمولاً کمتر از ۵۰ میلی‌گرم) دارد و شکلات سفید به‌طور کلی فاقد این ماده است؛ چرا که حاوی جامدات کاکائو نیست. همچنین فرایندهای صنعتی مانند قلیایی‌سازی (alkalization) می‌توانند مقدار فلاوان-۳-اُل را به‌طور قابل توجهی کاهش دهند، از این رو مصرف شکلات‌های خام یا با حداقل فرایند برای بهره‌مندی از مزایای سلامتی توصیه می‌شود.
پروفسور کریستین هایس، استاد پزشکی قلب و عروق در دانشگاه ساری و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: «یافته‌های ما برای افرادی که به دنبال راه‌هایی ساده و لذت‌بخش برای کنترل فشار خون و بهبود سلامت قلب هستند، امیدوارکننده است. گنجاندن مقدار اندکی از مواد غذایی رایج مانند چای، سیب، شکلات تلخ یا پودر کاکائو در رژیم غذایی روزانه می‌تواند میزان مناسبی از فلاوان-۳-اُل را در اختیار بدن قرار دهد.» او افزود: «البته این ترکیبات جایگزین داروهای تجویز‌شده یا مشاوره پزشکی نیستند، اما افزودن آن‌ها به سبک زندگی سالم می‌تواند برای افراد با فشار خون بالا سودمند باشد. این یافته‌ها امیدبخش‌اند اما همچنان نیاز به بررسی‌های بیشتر دارند.»
در حالی که تغییر رژیم غذایی تنها راه درمان یا پیشگیری از بیماری‌های قلبی نیست، اما افزودن مواد غذایی سرشار از فلاوان-۳-اُل مانند چای سبز، شکلات تلخ یا انگور می‌تواند مکملی مفید برای سبک زندگی سالم باشد. با توجه به نقش کلیدی این ترکیبات در بهبود عملکرد عروق و کاهش فشار خون، توجه به کیفیت مواد مصرفی و میزان مصرف آن‌ها می‌تواند در حفظ سلامت قلبی‌عروقی مؤثر باشد. از سوی دیگر، افراد مبتلا به بیماری‌های قلبی یا فشار خون بالا نباید بدون مشورت با پزشک تغییری در رژیم غذایی خود ایجاد کنند، اما می‌توانند از این یافته‌ها به عنوان بخشی از گفت‌وگو با پزشک برای تنظیم رژیم غذایی سود ببرند.
